Loading...

Loading

Loading
(You are in the browser Reader mode)

Ekihande 7— Omulamia

Obutuku mobwahika obwa Yesu eriambala omubiri,n’eriyikehya , atoke erihikwako ebirengo bya sitani. Yesu mwabutwa butsira omo mibere y’ekitsumbi ky’ekihugo kino,omo kinyumba ky’esyonde kandi mobamulalya omo ituuba[manger].Nikwa eributwa liwe molyasikibwa kwilaba ery’abandu abosi abamabiritabutwa. Abamalaika bomo lubula mobaminyisya abalisya ngoko Yesu amabutwa kandi ekitsumbi kinene mokyakwamaho kandi abamalaika mobimba bakapipa Nyamuhanga. Omo maaka manene mobangirira eributwa lya Mugala wa Nyamuhanga omo kihugo kino ekyabiritera ngoko akasyaleta omulamo erilaba omo luholo luwe atoke erireta obuholo, n’obutseme oko kihugo ekyosi kandi n'eriha engebe eyitabahwa oko bandu.Nyamuhanga mwasikya eryasa lya mugala wuwe kandi na abamalaika moba muramya. OA 25.1

Eribatisibwa lya Yesu -Enyuma w’ebirimo makumi asatu, abamalaika ba Nyamuhanga mobatimba aho abatisibirawa. Omulimu Abuyirire mwamwandagalirako nga kalikuku kandi omugulu abandu bahangana ibakasweka kutsibu ibanamuhangireko ameso wabo,mobowa omulenge wa Tata akalwa elubula ati, “Uli mugala wage mwanze namakutsemera”. Mariko 1:11. OA 25.2

Yoane mwataminya ati kwenene omulamia mwasa akasyabatisibwa naye omo luusi Yorodani ,nikwa Nyamuhanga mwalaganisya erikangania oko kyana ky’embuli ya Nyamuhanga .Yoane mwalangira akaminyikalo ako omugulu akalikuku kamwikirako n’olukengerwa lwa Nyamuhanga, kyaleka Yoane mubatisya iniamukangania amabuuga n’omulenge munene ati, “Lebaya ekyana ky’embuli kya Nyamuhanga oyukalusayaho ebibi by’ekihugo”. Yoane 1:29. OA 25.3

Omubiiri wa Yoane - Yoane mwabwira abiiga buwe ati Yesu yo Masiya oyo walagawa kandi Omulamia w’ekihugo.Omugulu omubiiri wa Yoane abya akayahika oko muhiindo, mwakangirirya abiiga buwe basamalire Yesu omukangirirya Mukulu.Engebe ya Yesu yabyamo obuliige haima n’eriyikunga oko miyitsutso,mwakangania erysa lya Yesu engendo y’erimbere nikwa mwatalangira emibiiri yiwe. OA 25.4

Yoane mwatabya eka ewabo nikwa mwabasiga neryo amaya omo mbwarara eriyakola omubiiri owamuleta, kyaleka abandu ibamukwama omombwarara bakalwa omo miyi eyihekerenie eriyahulikirira omuminyereri. Yoanme mwahika oko mitima ya bandu kandi mwahula ekibi oko lina lyakyo isialisaga ebyangamulwiramo nikwa mwakokotya enzira y'ekyana ky’embuli kya Nyamuhanga. OA 25.5

Omugulu Herode owa omwatsi owasongire oyu mwanzago kutsibu kyaleka iniabulya Yoane nga akoleki eribya mwiga, nikwa Yoane inianasi ngoko Herode akasonda eritahya muka mugala wabo kandi mugala wabo iniakineho,mwakunga Herode busana n’omwatsi oyo. OA 25.6

Herode mwalanza eriyiheryayo n’omutima wuwe neryo mwakamitahya muka mugala wabo, neryo erilaba omo mukali Herode mwahamba Yoane amamugusa omo muliki ,nikwa abiiga ba Yoane ibamubwira ebyo Yesu akakola ibamusikya mubyo,erihika aho Yoane atwibirawako omutwe busana n’omukali oyo. Nikwa abiiga ba Yesu ababya bayibombekire kutsibu kandi ababya bakalangira ebitikotiko bya Yesu akola mabayilangira ngoko babya bamubongo(Matayo 11:11). OA 25.7

Yoane mwasa omo maaka nomo kagala ka Elia eritulawo eryasa lya Yesu engendo y’erimbere(Luka 1:17) Yoane abya akakangania abo omo mugulu w’enduli abasyahangana omo kirimi kya Eliya eritulawo ekiro ky’erihitana lya Nyamuhanga haima n’erisubula lya Yesu engendo ya kabiri. OA 26.1

Erirengwako - Yesu abere abiribatisibwa omo Yorodani Omulimu mwamusondola omo mbwarara alengaweko n’esitani. Omulimu Abuyirire abya iniabirimutegekania busana n’ebirengo ebikalire ebyo, neryo omo misibo makumi ani mwalengwako n’esitani omo biro ebyo isialirya kandi ebyosi ebimutimbireko byabya isibiritsemesaya ebyo mundu ate anganza. Mwabya eyo n’ebinyama haima n’enzigu ahate mundu ,Omugala wa Nyamuhanga mwanuba busana n’eritsira akalyo nikwa abya atolere eribererya ekyamuleta. OA 26.2

Sitani mwakolesya akayisa kano k’eryagalwa lya Yesu Omugala wa Nyamuhanga iniakamuletera eryagalwa linene atoke erimukinda kusangwa abya iniabiriyibombeka akabya mundu. Sitani mwasa na kino ati, “wamabya uli mugala wa Nyamuhanga, lagira amabwe ayabubye bundu” Sitani asonda ati Yesu akolesaye obutoki bw’obwa Nyamuhanga ,nikwa Yesu mwabuga lyolo ati , “amasako akabuuga ati omundu syangabya n’engebe busana n’obundu ibobwene, nikwa busana n’ekinywa kya Nyamuhanga”(Luka 4:3,4) OA 26.3

Sitani mwasonda erikuba obuhaka kusangwa abya Mugala wa Nyamuhanga.Sitani mwalangira Yesu iniabiribya mwolo kutsibu kandi iniali omo mibere y’eryagalwa kyaleka iyo sitani iniamuyihekerako ati amulengirye amaaka. Nikwa eritulawo lya Nyamuhanga liti oyu ni mugala wage mwanze nama mutsemera( Luka 3:22) molyaleka iniabya inianasikiire omo byosi ebyamwagalaya. Yesu sikyabya kilubirirwa kiwe eribwira sitani ngoko nimulamia w’ekihugo nikwa sitani abya inianaasi ekyo ngoko Yesu awite kitsumbi kinene kutsibu nga Mugala wa Nyamuhanga kandi erigana erimwolobera kyaleka iniahigwa elubulua. OA 26.4

Sitani busana n’eryanza erikangania obutoki buwe mwaheka Yesu amamuhira oko musunguliko w’e hekalu neryo amulenga ko ati, wuyiwuse ahisi kusangwa kisakire kiti Nyamuhanga asyakuha abamalaika buwe basyakubagalira kandi siwendisyahuma ekisando kyawe okwibwe. Yesu mwamusubirya ati,” kyabirisakwa kiti susyerenga oko Mukama Nyamuhanga wawe (Luka 4:10¬12) OA 26.5

Satani asonda Yesu anguhaye olukogo lwa Tata kandi nibya endambi yiwe isiyiri yahika.Sitani asonda erigania emitegekere y’omulamo, nikwa emitegekere yabya iyabirihika hali isiyangasuba enyuma. Kristo niky’eriberyako kya bandu bosi aba Kristo muna kihugo omugulu bakalengawako batolere ibasika omwirengwako. Batolere ibalakira Nyamuhanga omugulu balangira ambu oko ndambi eyo erina liwe likendipipwa.Yesu kwali yiwusa ahisi erina lya Nyamuhanga lyangabere iryamapipwa liti kwehi? Kusangwa sitani musa yowangabere iniamalangira ekyo haima n'abandi bamalaika. OA 26.6

Neryo e sitani moyamutwala oko kitwa kiri kiri yamamukangya amami w’ekihugo omo katambi kake,neryo e sitani moyamubwira yiti ,ebyosi nasyakuhabyo kusangwa nibyage ngabiha oyo nyanzire, wamakukama ukanyiramya nasyakuhabyo”. OA 26.7

Nikwa Yesu mwabuuga ati, ulwaho wugende uwe sitani, kusangwa kisakire kiti, “wasyaramya Omukama Nyamuhanga wawe musa kandi wasyamukolera.” (Luka 4:5-8).Sitani mwakangania amami w’ekihugo omo bubuya bwago, Yesu kwalikukama akaramya sitani aho sitani ati angamuherewo,kusangwa sitani mwaminya ati, Yesu amaholera ababihya neryo nayo nibya obutoki buwe bwasyamulusibwako kandi iniaheribwa.Busana nekyo sitani yabya iyinasi ngoko omubiiri wa Yesu amahwererera ebiwe ibyamahwa nikwa amatendihwa litya sitani iniakendibya iniakine n’obutoki bw’ekihugi kino eriwulikana na Nyamuhanga. OA 26.8

Omutebya erikungwa - Sitani mwatsema kutsibu omugulu alangira Yesu akahira luhande amaaka wuwe, n’ekitsumbi kiwe akalwa elubula, mwaganirya ati, ekyo kyamaleka Omugala wa Nyamuhanga iniabya omo butoki buwe,kusangwa ngoko akinda ababiri omo Edeni luba luba mwaganirya ati mbino kwanemwendikinda atya Omugali wa Nyamuhanga. Mwaganirya ati mbino amalusya Yesu okwikiola erisonda ly’ise akendisyabya iniamakola ekilubirirwa kiwe. Nikwa Yesu mwabwira e sitani ati ilwaho iwe sitani, Yesu mwaramya Tata wuwe musa. OA 27.1

Sitani mwabuuga ati amami w’ekihugo kino niwiwe kandi Yesu analya muramaya iniangamuherego isikiriyisunza eritsuka eriagalwa kandi Yesu angabwene amami ano isiatatsuka erihola,nikwa Yesu mwatatengatenganibwa. Yesu mwaminya ngoko endambi yasyahika iniasabula ekihugo kino erikilusya omo byala bya sitani neryo abosi abali omo kihugo n’olubula basyamuramya, kyaleka iniayisombolerya engebe eyirimo eribona bona haima n’oluholo olukaliire kutsibu olo Tata wuwe abya iniabirihamyako. OA 27.2

Omubiiri Wa Kristo

Sitani yabere yabirirenga oko Yesu moyamuleka akatambi, neryo aba malaika mobamukokoterya akalyo omo mbwarara kandi mwabana amaaka n’omuyisa w’ise mwamubyako. Ebirengo bya sitani ebikaliire mobyataluka, nikwa mwalolya embere ewabo mubiiri wa Kristo erianza erimulemesya. Sitani mwalenga erikinda Kristo busana n’erihangania abamugana bamuheraye. Sitani nabamalaika buwe babya ibakakola n’amani manene eryanza erilwa n’omubiiri wa Yesu bakamupona, n’erisekererya. Kusangwa omugulu Yesu akanaya okwenene ibakapona kutsibu tsibu neryo sitani iniakasonda bagunzeho engebe ya Yesu. OA 27.3

Migulu minene ibakahamba amabwe bati bakita Yesu nikwa abamalaika ibatwala Yesu ahowene, kandi ahandi ibakasonda erimukuna oko bikwangwa bati bakamutogaya nikwa iniabala. Sitani mwakola kutsibu erikalya emitima yabandu kandi mwaganirya ati mbino abake bamaliiga neryo Yesu isyangahola, nikwa nomo hangabere babiri basa Yesu abya w’eriholerbo ng’emitegekere ko yiri. Erilamya abakagalawa-Yesu mwatsuka omubiiri wuwe n’eritwa amaaka wa sitani oko bakagalawa. Abakoni mwalamiabo, kandi mwaha erilangira oko syo ndimatime,mwalamia ebalehemire ibatoka kandi eriyitsangura embere sya Nyamuhanga.Yesu mwakola na maaka manene oko bamwikiriraya nabandi mobasuba. OA 27.4

Engebe ya Kristo yabyamo ebinywa n’emikolere y’eriganyira, eribakwira obuliige,kandi n'eribanza haima n’eribahulikirira omugulu bali omo iryambo yabo.Nomo analamayabo abandi mobamukwira esisoni embere sya bandu kandi nibya kusangwa abakulu mobamugana na bandu bosi mobagana erimwikirirya.Kusangwa abya mulume wa maliige ,mobanza erikwama emikolere y’ekihugo. Abandi banene nibya mobamuk wama ibakahulikirira ebinywa biwe by’engebe kusangwa ebinywa biwe byabya ibinemo omutsudo munene. OA 27.5

Erigania erite na mubongo- Sitani n’abamalaika buwe mobalibania ameso wa abayuda kandi abakulu mobahangana erilwa na Yesu bakasonda erimwita. Abakulu mobatuma abandu eriyaleta Yesu nikwa omugulu babya bakahika ibakataluka kandi ibasweka, kusangwa iniakabya n’eriganyira abakagalawa kandi iniakasikaya abali nabi kutsibu. Kandi mobowa iniakakanaya n'ehamuli nene ,akakunga obutoki bwa sitani kandi n’eribohola ababohirwe n’e sitani. Neryo ibakataluka eritwala Yesu,Omugulu babuliawa ibakasubiraya bati omulume oyu awite ebinywa bibuyirire n'amenge kandi n’olwanzo,kandi akakola ebitiko tiko,ibagunzerera n’eribuuga bati, situlitwatalangira oyuli ngaye”(Yoane 7:45,46) OA 27.6

Abahereri bakulu ibakatsweba abandu abalyasubula isibetahamba Yesu bati mbino nabo babiritebibwa na Yesu neryo sitani migulu minene isiyirireka abandu bakaliiga ngoko babirimwikirirya. Neryo ibakasaga abandu kwilaba Nyamuhanga. Nikwa nomo bine bitya ,sitani abya isiangatoka eriimania emitegekere y'omulamo kandi Yesu abya hakuhi n’eriwunzerera omubiiri owamuleta omo kihugo,sitani na bamalaika buwe mobikala neryo bamasonda ambu abandu b’ekihanda kiwe bagunzeho engebe yiwe kandi atoke eitaluka eriyiyinia haima n'eriyibombeka. Sitani abere anemutegeka ekyo na Yesu mwabya inianemubwira abiiga buwe ngoko akendisyagalibwa kandi iniabamwa oko musalaba neryo inialubuka oko kiro kya kasatu, nikwa mobatamuyitegrerya obulengekania bwabo bwabya bulibene. Erihindukibwa - Erikirirya lya biiga molyasunga amaaka oko kiro ky’erihindukibwa lya Yesu oko kitwa. Kusangwa mobahebwa e hamuli erilangira olukengerwa lwa Kristo kandi mobowa omulenge akalwa elubula akahamya obwa Nyamuhanga buwe. (Matayo 17:1-8) Nyamuhanga mwatwamo erikangania abiiga ngoko Yesu ni Masiya litya nomo banalaba omo kirengo ekikaliire eky’omusalaba wa Yesu ibatoka eribya ibanasikire omw’ikirirya lyabo.Oko ihindukibwa lya Yesu oko kitwa, Omukama mwatuma Musa na Eliya erikanirania na Yesu oko myatsi y’oluholo luwe n’eryagalwa liwe, omo kitswe ky'erikanirania na abamalaika, Nyamuhanga mwaleta abandu nzwiri abanabirilaba omo birengo by’ekihugo kino. OA 28.1

Elia mwabasula haima na Nyamuhanga nikwa omubiiri wuwe abya akaliire kutsibu kusangwa Nyamuhanga mwakangania amalolo wa Isiraeli erilaba omwiye, abya muminyereri wa Nyamuhanga, nikwa mwasaga akatibita ati alamaye engebe yiwe. Ab’ekihanda kyabo mobamuhiiga ng’ekinyama bakasonda erimwita nikwa mwahindukibwa na bamalaika mobamutwala omo lubula omo kitsumbi kinene isiatahola. OA 28.2

Musa abya wa maaka manene kwilaba abamabiritabya omo kihugo, Nyamuhanga mwamusumba kutsibu,mwakania na Nyamuhanga busu oko busu ng’omundu kwakakanaya na mundu ng'omwira. Mwakakanganibwa ekitsumbi ekikaswika Tata, Musa mwakolesibwa erisabula abana ba Isiraeli erilwa omo bukoobe,kandi Musa mwabya mutonganiriri wa bandu abo, kusangwa omugulu Nyamuhanga asonda eribagunzaho busana na malolo wabo Musa mwakangania olwanzo luwe oko Isiraeli akabatonganirira ati kwanya Nyamuahanga amulusaye omo kitabu ky'engebe. OA 28.3

Musa mwatsuka erihola nikwa Mikaeli mwasa mwamulubukya isialyahonda[eribola] sitani mwalenga erilwiraomubiri wa Musa, nikwa Mikaeli mwamulubukya amamutwala e lubula, nikwa sitani moyalwa na Nyamuhanga kutsibu kusangwa yabuuga yiti Musa ni wiwe , nikwa Kristo mwatatsweba sitani nomo ine kiti yowaleka Musa iniawa, nikwa kristo mwabuuga ati “Omukama akukunge” (Yuda 9). Yesu abya iniabiribwira abiiga buwe ati hane abatendisyahola abimene naye abatendisyahola bate balangira obwami bwa Nyamuhanga bukasa omo maaka, litya oko kiro ky’erihindukibwa erilaga eri molyabererera. Obuusu bwa Yesu mobwahenia n’erikangabasania ng’eryuba n’esyo ngyimba siwe mosyabya nyeru nyeru kutsibu. Musa mwabyaho busana nabo abasyalubukibwa oko baholi okw’asa lya Yesu engendo ya kabiri.Na Elia mwabyaho busana nabo abasyahindukibwa isibatalola oko luholo oko mugulu w’erisubula lya Yesu engendo ya kabiri. Omwitika linene n’eryubaha abiiga mobalangira Yesu omo kitsumbi kinene kandi n’ekitu ekya muswika kandi mobowa omulenge wa Nyamuhanga w'eriubahya ati, “oyu ni mugala wage mwanze mumwowe”. OA 28.4